Xə­zərin ekoloji problemlərini araşdıran Döv­lət mü­ka­fa­tı­ laureatı alim

Strateji Elmi Tədqiqatlar Mərkəzi “Görkəmli alimlər” rubrikası çərçivəsində xalqımızın yetişdirdiyi alimlərimizin həyatı, elmi və təşkilati fəaliyyətini ictimaiyyətə təqdim edir.

Məm­mə­dov Ra­miz Mah­mud oğ­lu

Məm­mə­dov Ra­miz Mah­mud oğ­lu 4 fev­ral 1950-ci il­də Gür­cüs­ta­nın Qar­da­­ba­­ni şəhərində ana­dan ol­muş­dur. 1972-ci ildə Azər­bay­can Döv­lət Uni­ver­si­te­ti­nin Fi­zi­ka fakül­tə­si­ni bi­tir­miş­dir.

R.Məm­mə­dov 1980-ci il­­də “Da­yaz də­niz­lər­də və şi­rin­su­lu su­tu­tar­la­rın­da tur­bu­lent mü­ba­di­lə” möv­zu­sun­da na­­mi­­zə­d­lik, 1996-cı il­­də “Xə­zər də­ni­zi­nin hid­ro­fi­zi­ki sa­hə­lə­ri­nin də­yiş­kən­li­yi və on­la­rın çirk­lən­di­ri­ci­lə­rin ya­yıl­ma­sı­na tə­si­ri” möv­zu­sun­da dok­­to­r­luq dis­ser­ta­si­ya­la­rını  mü­da­fiə et­miş, 2010-cu il­­də pro­­fes­­sor el­­mi adı­­nı al­­mış, 2001-ci il­­də AMEA-nın müx­­bir üz­­vü, 2014-cü il­­də hə­­qi­­qi üz­­vü se­­çil­­miş­­dir.

O, el­mi fəa­liy­yə­ti­nə AMEA-nın aka­de­mik H.Ə.Əli­yev adı­na Coğ­ra­fi­ya İns­ti­tu­tun­da ki­çik elmi iş­çi və­zi­fə­sin­dən baş­la­mış­dır və institutun direktoru vəzifəsinə kimi yüksəlmişdir.

R.Məm­mə­do­vun el­mi təd­qi­qat­la­rı, əsa­sən, Xə­zər də­ni­zi­nin ən ak­tu­al prob­­lem­­lə­­ri­nə - hid­ro­fi­zi­ka­sı­na, hid­ro­lo­gi­ya­sı­na, at­mos­fer­lə də­ni­zin qar­şı­lıq­lı tə­si­ri­nə, də­­niz­­də tur­bu­lent mü­ba­di­lə və tur­bu­lent dif­fu­zi­ya­nın təd­qi­qi­nə, sə­viy­yə­si­nin də­yiş­­mə­­si­nə, iq­lim də­yiş­mə­lə­ri­nin Xə­zər də­ni­zi­nə tə­si­ri­nə, çirk­lən­di­ri­ci­lə­rin də­niz­də ya­­yıl­­ma­sı­nın fi­zi­ki-coğ­ra­fi mo­de­li­nin ya­ra­dıl­ma­sı­na, Xə­zər də­ni­zi­nin sta­tus prob­­le­­mi­nə və ümu­miy­yət­lə, Xə­zə­rin geo­fi­zi­ka­sı, hid­ro­fi­zi­ka­sı, eko­coğ­ra­fi prob­lem­­lə­­ri­­nin təd­qi­qi­nə həsr olun­muş­dur. Kür-Araz höv­zə­si­nin trans­sər­həd su prob­lem­­lə­­ri, Azər­bay­can­da səh­ra­laş­ma pro­se­si­nin təd­qi­qi, land­şaft plan­laş­dı­rıl­ma­sı və ət­raf mü­hi­tin mü­ha­fi­zə­si də R.Məm­mə­do­vun əsas təd­qi­qat is­ti­qa­mət­lə­rin­dən olub.

R.Məm­mə­dov Ba­kı və Sum­qa­yıt Döv­lət uni­ver­si­tet­lə­rin­də mü­ha­zi­rə oxu­yub, ma­gistr­lə­rin ha­zır­lan­ma­sın­da fə­al iş­ti­rak edib. O, AMEA-nın “ANAS Tran­sac­ti­ons, Earth Sci­en­ces” jur­na­lı­nın baş re­dak­to­ru­nun müa­vi­ni, “Coğ­ra­fi­ya və tə­bii re­surs­lar” jur­na­lı­nın baş re­dak­to­ru­ olub. O, 2002-ci il­dən Coğ­ra­fi­ya İns­ti­tu­tu­nun nəz­din­də­ki ED 1.23 Dis­ser­ta­si­ya şu­ra­sı­nın səd­ri, 2005-ci il­dən Xə­zər Də­ni­zi Təd­qi­qat­la­rı Üz­rə Əla­qə­lən­dir­mə Şu­ra­sı­nın səd­ri və 2002-ci il­dən Coğ­ra­fi­ya El­mi­nin Fun­da­men­tal Prob­lem­lə­ri üz­rə Bey­nəl­xalq El­mi şu­ra­nın üz­vü­ olub. 2001-ci il­dən Qa­ra Də­niz İq­ti­sa­di Əmək­daş­lıq Təş­ki­la­tı nəz­din­də ya­ra­dıl­mış “Tə­miz su” bey­nəl­xalq mər­kə­zin di­rek­tor­lar şu­ra­sı­nın üz­vü­ olub. R.Məmmədov 2014-cü il­dən Azər­bay­can Coğ­ra­fi­ya Cə­miy­yə­ti­nin pre­zi­den­ti­ olmuşdur. 2000-2009-cu il­lər­də Av­ro­pa İt­ti­fa­qı­nın Cə­nu­bi Qaf­qaz öl­kə­lə­ri üçün tə­sis et­di­yi Bey­nəl­xalq Eko­lo­ji Mər­kə­zin Kon­sul­ta­tiv şu­ra­sı­nın pre­zi­den­ti ol­muş­dur.

R.Məm­mə­dov 350 el­mi və 120 el­mi-pub­li­sis­tik mə­qa­lənin, 13 ki­tab və 1 at­la­sın mü­əl­­li­fi­dir. Ki­tab­la­rın­dan 5-i, el­mi mə­qa­lə­lə­rin­dən isə 80-i xa­ric­də çap olun­­muş­­dur. 10-dan çox bey­nəl­xalq la­yi­hə­nin ko­or­di­na­to­ru və həm­ko­or­di­na­to­ru ol­muş­dur. Onun rəh­bər­li­yi ilə 17 fəl­sə­fə dok­to­ru və 5 elm­lər dok­to­ru ha­zır­lan­mış­dır.

R.Məm­mə­dov ic­ti­mai hə­yat­da da fə­al möv­qe­də olan zi­ya­lı­ olub. 1993-cü ilin ap­rel ayın­dan Ye­ni Azər­bay­can Par­ti­ya­sı­nın üz­vü­ idi.

R.Məm­mə­dov Azər­bay­can Res­pub­li­ka­sı­nın elm sa­hə­sin­də Döv­lət Mü­ka­fa­tı­na (2016) la­yiq gö­rül­müş, “Şöh­rət” or­de­ni (2020),  AMEA-nın Fəx­ri fər­ma­nı ilə (2021) təl­tif olun­muş­dur.

Akademik Ramiz Məmmədov 2021-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.