Görkəmli kimyaçı alim
- setm63
- 2 июн.
- 2 мин. чтения
Strateji Elmi Tədqiqatlar Mərkəzi “Görkəmli alimlər” rubrikası çərçivəsində xalqımızın yetişdirdiyi alimlərimizin həyatı, elmi və təşkilati fəaliyyətini ictimaiyyətə təqdim edir.
Əzizov Akif Həmid oğlu
Əzizov Akif Həmid oğlu 1943-cü il noyabrın 2-də Ağdərə rayonunun Umudlu kəndində anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Kimya fakültəsinə daxil olmuş (1960), M.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinə göndərilmiş və MDU-nun Kimya fakültəsini bitirmişdir (1966).
A.Əzizov 1971-ci ildə kimya üzrə fəlsəfə doktoru və 1991-ci ildə kimya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1992-ci ildə professor elmi adını almışdır. 2001-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 2014-cü ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir.
A.Əzizov aspirantura təhsilindən sonra elmi fəaliyyətinə Azərbaycan SSR EA-nın Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda başlayaraq kiçik elmi işçi, baş elmi işçi, laboratoriya müdiri, şöbə müdiri, 1988-2014-cü illərdə direktorun elmi işlər üzrə müavini vəzifələrində işləmişdir. O, 1972-1985-ci illərdə Neft kimyası üzrə ixtisaslaşmış şuranın sədr müavini, 2009-2010-cu illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Kimya elmi üzrə Ekspert Şurasının sədri, 2014-cü ilin mart ayından AMEA-nın Polimer Materialları İnstitutunun direktoru vəzifələrində çalışmışdır.
A.Əzizov neft kimyası, kataliz və yüksək molekullu birləşmələr kimyası sahələri üzrə tanınmış alimdir. Onun elmi fəaliyyətinin əsas istiqamətini neft-kimya sintezi proseslərində metalkompleks və metalüzvi katalizatorların tətbiqi, oliqomerləşmə və polimerləşmə prosesləri üçün katalitik sistemlərin yaradılması, bir sıra yeni monomer və reaksiyaya qabil oliqomerlərin alınmasının, neft-kimya və neft emalı proseslərində ion-maye texnologiyalarının və s. elmi əsaslarının işlənib hazırlanması təşkil edir.
A.Əzizov 594 elmi və publisistik əsərin, o cümlədən 73 müəlliflik şəhadətnaməsi və patentin, 20 monoqrafiya və kitabın müəllifidir. Onun elmi əsərlərinin 341-i xaricdə çap olunmuşdur. Tanınmış beynəlxalq jurnallarda onun əsərlərinə istinad olunur. A.Əzizovun rəhbərliyi altında kimya üzrə 13 fəlsəfə doktoru, 3 elmlər doktoru müdafiə etmişdir.
A.Əzizov kimya üzrə bir sıra cəmiyyətlərin və Elmi Şuraların, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının “Mineral və təkrar olunan karbontərkibli xammalın kimyası” Elmi Şurasının xarici üzvü, Nyu-York Elmlər Akademiyası və Amerika Kimya Cəmiyyətinin üzvü, Dövlət Neft Şirkəti yanında neft emalı üzrə Elmi-texniki Şuranın, AMEA akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunun nəzdində elmi dərəcələr verən İxtisaslaşmış Şuraların, AMEA-nın “Neft kimyası, Kinetika və kataliz” Problem Şuralarının, “Azərbaycan Kimya Jurnalı”, “Neft Kimyası və neft emalı prosesləri”, “Elm dünyası” jurnallarının redaksiya heyətlərinin üzvü olmuşdur. O, Azərbaycanda yeni neft-qaz və neft-kimya kompleksinin qurulması üzrə ARDNŞ-nin işçi qrupunun, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Elm Fondunun və ARDNŞ ilə AMEA-nın birgə Elm fondunun ekspert komissiyalarının üzvü olmuşdur.
A.Əzizov SSRİ Elmlər Akademiyasının I dərəcəli diplomu, “Əmək rəşadəti” medalı, AMEA-nın Fəxri fərmanları, Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi fəxri adı, Azərbaycan Kütləvi informasiya vasitələri işçiləri və Həmkarlar İttifaqının Rəyasət Heyəti tərəfindən “Xalqın nüfuzlu ziyalısı” fəxri diplomu və ixtiraçılıq sahəsində Birinci respublika müsabiqəsinin Birinci dərəcəli diplomu ilə təltif olunmuşdur. Azərbaycan Respublikası “Avropa Nəşr Mətbu Evi” mükafat komissiyasının qərarı ilə “Ən yaxşı vətənpərvər tədqiqatçı alim” qızıl medalı ilə təltif olunmuşdur.
A.Əzizov 20 noyabr 2016-cı ildə vəfat etmişdir.